COP29-a ev sahibliyi edən Azərbaycan, qlobal iqlim mübarizəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin müdafiəsində mühüm rol oynayır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev çıxışında bu ölkələrin iqlim dəyişikliyinin fəsadlarına qarşı həssas mövqedə olduğunu vurğuladı. Onun sözlərinə görə, bu dövlətlərin qlobal səhnədə dəstəklənməsi dünya ictimaiyyətinin bir vəzifəsinə çevrilməlidir. Ada dövlətlərinin mövcudluğu üçün yaranan təhlükələr yalnız onların yox, həm də dünyanın problemidir, çünki iqlim dəyişikliyi ilə bağlı risklər hamımızı narahat edir.

İqlim dəyişikliyinin təsirləri Azərbaycanın özündə də hiss olunmaqdadır. Son illərdə Xəzər dənizinin səviyyəsində azalma, çaylarda suyun çəkilməsi və dağlarda qar ehtiyatlarının azalması bu təsirlərin ən bariz nümunələridir. Bütün bunlar, iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar dünya miqyasında baş verən ekoloji problemlərin əks-sədasıdır. Lakin ada dövlətləri üçün bu vəziyyət daha dramatikdir, çünki onların bir çoxu yüksələn dəniz səviyyələri və ekstremal hava şəraitindən dolayı birbaşa həyati təhlükə altındadır.

Azərbaycan, bu ölkələrin çətinliklərini öz dəstəyi ilə yüngülləşdirmək məqsədilə müxtəlif layihələrə imza atır. Təbii fəlakətlərdən zərər görmüş dövlətlərə yardım etmək, onların infrastrukturlarını yenidən qurmaq və humanitar ehtiyaclarını təmin etmək Azərbaycan üçün prioritetdir. Digər tərəfdən, ada dövlətlərindən olan gənclər üçün Azərbaycanda təhsil imkanları yaradılması da onların gələcəyinə dair Azərbaycan hökumətinin davamlı dəstəyini göstərir.

Bu ilin may ayında Baham adaları, Tonqa və Tuvalu kimi ada dövlətlərinin liderləri Azərbaycana səfər edərək COP29-la bağlı ətraflı müzakirələr aparıblar. Bu görüşlərin nəticəsi olaraq qəbul edilən Bakı Kommünikesi, inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün maliyyə imkanlarının genişləndirilməsini nəzərdə tutur. Bu proseslərin nəticəsi olaraq Bakıda İtki və Zərərə Cavab Fondu yaradılmışdır. Fond, xüsusilə ada dövlətlərinin ehtiyac duyduğu maliyyə resurslarına çıxışını təmin etmək məqsədi daşıyır və onların iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizələrində köməkçi olmaq niyyətindədir.

Azərbaycanın belə qlobal səviyyəli problemlərə özünü tərəfdaş kimi təqdim etməsi təsadüfi deyil. İqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal problemlərin çözümündə həmrəylik, xüsusilə zəif ölkələrin müdafiəsi, Azərbaycanın COP29-dakı əsas prioritetlərindən biridir. Bu baxımdan, Azərbaycan, ada dövlətlərinin səslərini beynəlxalq səviyyədə eşidilməsini təmin etməyə çalışır və bu ölkələr üçün daimi bir dəstək mövqeyində dayanır.
Kənan Hümbətov
Xocalı rayon gənci