İqlim dəyişikliyinin təsirlərini ən ağır formada yaşayan kiçik ada dövlətləri üçün ədalət və dəstək çağırışları, bu il keçirilən COP29 çərçivəsində yeni bir anlam qazandı. Dünyanın dörd bir yanından gələn liderlər bu ada dövlətlərinin iqlim böhranı qarşısında hansı böyük təhdidlərlə üzləşdiyini bir daha diqqətə çatdırdılar. Azərbaycanın təşəbbüsü ilə dəstək tədbirləri genişlənərək, xüsusilə qlobal iqlim ədalətinə nail olmaq məqsədilə daha sıx əməkdaşlıq yolları araşdırıldı.

Kiçik ada dövlətlərinin üzləşdiyi risklər real və çox ciddi səviyyədədir. İqlim dəyişikliyinin təsirləri bizə də toxunur – Xəzər dənizinin səviyyəsinin azalması, çaylardakı suyun miqdarının azalması və qışda qar ehtiyatlarının sürətlə tükənməsi, Azərbaycanın iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə necə məruz qaldığını göstərir. Ancaq ada dövlətlərinin qarşılaşdığı təhlükələr daha dərindir; onların təbiəti qorumaq üçün hər hansı bir gecikmə həyati nəticələr doğura bilər.

Azərbaycan beynəlxalq səviyyədə bu dövlətlərin səsinə səs verməkdədir. İllərdir ki, humanitar və təbii fəlakətlərdən təsirlənmiş ölkələrə yardım göstərir və bu çətin vəziyyətdə olan dövlətlərə tərəfdaşlıq əli uzadır. Bununla yanaşı, ada dövlətlərindən gələn gənclərə Azərbaycan universitetlərində təhsil imkanları yaradaraq, onların gələcəyinə bir növ sərmayə yatırır.

Bu ilin əvvəlində Baham adaları, Tonqa və Tuvalunun liderlərinin Azərbaycana gəlişi də bu səylərin bir hissəsidir. Görüşlərdə qəbul edilən Bakı Kommünikesi, kiçik ada dövlətləri üçün iqlim maliyyəsinin təmin edilməsini qlobal bir məsələ olaraq qaldırır. Azərbaycan bu təşəbbüsün arxasında dayanaraq iqlim dəyişikliklərinə qarşı dünya səviyyəsində daha əlçatan maliyyə mexanizmlərinin yaradılması üçün ciddi dəstək verir. Bakıda təşkil olunan İtki və Zərərə Cavab Fondu da bu istiqamətdə atılmış mühüm bir addımdır və xüsusilə zəif dövlətlər üçün nəzərdə tutulmuş maliyyə dəstəyi imkanlarını artırmağı hədəfləyir.

Azərbaycanın göstərdiyi bu təşəbbüs, qlobal miqyasda ədalətli bir iqlim siyasəti qurmaqda həlledici rol oynaya bilər. COP29-da Azərbaycanın dəstəyi ilə qəbul edilən qərarlar, kiçik ada dövlətlərinin hüquqlarını və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün atılmış mühüm addımlardır. Azərbaycanın səyləri həmrəyliyə və qlobal iqlim ədalətinə bir çağırış kimi qiymətləndirilir və kiçik dövlətlərin qlobal səhnədə mövqelərini gücləndirmək üçün yeni ümidlər doğurur.