Prezident İlham Əliyev, noyabrın 6-da Qırğızıstanın Bişkek şəhərində keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının 11-ci Zirvə Görüşündə çıxış edərək, Azərbaycan ilə digər türk dövlətləri arasındakı münasibətlərin daha da dərinləşməsinə töhfə verən bir sıra vacib məsələlərə toxundu. Bu görüşdə verilən mesajlar, Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələrini daha da gücləndirmək, Türk dünyası ilə əməkdaşlığı artırmaq və regional təhlükəsizlik sahəsindəki rolunu möhkəmləndirmək baxımından çox mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Prezidentin çıxışının əsas məqamlarından biri, Türk Dünyası ölkələri arasında əlaqələrin hər keçən gün daha da inkişaf etməsidir. İlham Əliyev, son iki ildə Qırğızıstana etdiyi üçüncü səfərini və bu müddət ərzində Qırğızıstanda əldə olunan inkişafı xüsusi vurğuladı. O, Qırğızıstanın əldə etdiyi uğurları təbrik edərək, iki ölkə arasında dostluq və əməkdaşlığın hər sahədə möhkəmləndiyini qeyd etdi. Azərbaycan və Qırğızıstanın əməkdaşlığının güclənməsi, Türk Dövlətləri Təşkilatının daha da dərinləşməsinə xidmət edir və bu, bütün Türk dünyası üçün mühüm bir addımdır.
Bundan əlavə, Prezident Əliyev, Türk Dövlətləri Təşkilatının təməlini qoyan Naxçıvan Sazişinin 15 illik yubileyini qeyd etdi. Azərbaycan bu təşkilatın inkişafı və möhkəmlənməsi üçün davamlı olaraq öz dəstəyini nümayiş etdirir. İyul ayında Şuşa şəhərində keçirilən Dövlət başçılarının qeyri-rəsmi Zirvə Görüşündə imzalanmış Qarabağ Bəyannaməsi, əməkdaşlığın daha da artacağına işarə edir. Azərbaycan, Türk Dövlətləri Təşkilatının daha da möhkəmlənməsi üçün öz səylərini bundan sonra da davam etdirəcəyini bəyan etdi.
Türk Dövlətləri Təşkilatının maliyyə resurslarının artırılması ilə bağlı da ciddi addımlar atılır. Prezident İlham Əliyev, Azərbaycanın təşkilatın büdcəsini dəstəkləmək məqsədilə 2 milyon ABŞ dolları məbləğində maliyyə yardımı etməyə hazır olduğunu bildirdi. Bu addım, təşkilatın resurslarının artırılmasına və qarşıya qoyulmuş məqsədlərin həyata keçirilməsinə ciddi dəstək verəcəkdir. Həmçinin, Ağsaqqallar Şurasına 100 min dollar məbləğində maliyyə dəstəyi veriləcək. Bu cür maliyyə dəstəkləri, Türk Dövlətləri Təşkilatının fəaliyyətinin səmərəliliyini artıracaq və əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edəcəkdir.
Təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində də əməkdaşlıq diqqət mərkəzində olub. Prezident, bu sahədə əməkdaşlığın son dövrlərdə daha da genişləndiyini vurğuladı. Hərbi təlimlərin keçirilməsi, silahlı qüvvələr arasında qarşılıqlı əməkdaşlığın inkişafı, hüquq-mühafizə orqanları arasındakı əlaqələrin güclənməsi Türk dünyasının təhlükəsizliyinin təmin olunmasına böyük töhfə verir. Bu sahədə əməkdaşlıq, eyni zamanda, dövlətlərin bir-birinə dəstək olmağı, hər hansı bir təhlükə qarşısında vahid mövqe sərgiləməyi təmin edir.
Prezident Əliyev, həmçinin, Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin önəmini də qeyd etdi. Bu dəhliz vasitəsilə, mərkəzi Asiya ölkələri ilə Türkiyə arasında daha çox yük daşınması həyata keçirilir. Azərbaycanın bu sahəyə sərmayə qoyuluşu, nəqliyyat infrastrukturlarının inkişafı və tranzit daşımalarının həcmindəki artım, Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələr arasında iqtisadi əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə gətirib çıxaracaqdır. 2024-cü ilin ilk aylarında bu sahədə 15 faiz artım müşahidə edilib və gələcəkdə daha böyük artımlar gözlənilir. Orta Dəhlizin rəqəmsallaşdırılması və ticarətin asanlaşdırılması istiqamətində görülən işlər, həmçinin, Türk dünyasının ticarət əlaqələrini daha da asanlaşdıracaq və səmərəli edəcəkdir.
Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərindəki bərpa işlərinə də diqqət çəkildi. Prezident, bu ərazilərin tam suverenliyini bərpa etdikdən sonra həyata keçirilən genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma layihələrinin əhəmiyyətini vurğuladı. Eyni zamanda, məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına qayıdışını təmin etmək üçün Böyük Qayıdış Proqramı icra edilir. Prezident, Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrin, xüsusilə Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Macarıstanın dəstəyini yüksək qiymətləndirdi və onlara təşəkkürünü bildirdi. Bu ölkələrin Azərbaycana göstərdiyi dəstək, Türk dünyasının qardaşlıq ruhunun bariz nümunəsidir.
Azərbaycanın beynəlxalq aləmdəki uğurları da görüşdə müzakirə olundu. Prezident, 200-ə yaxın ölkənin Azərbaycanın COP29 iqlim konfransına ev sahibliyi etmə namizədliyini yekdilliklə dəstəklədiyini bildirdi. Bu, Azərbaycanın beynəlxalq arenadakı mövqeyinin gücləndiyini və dünya miqyasında böyük hörmət qazandığını göstərir. Prezident, Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrin, həmçinin bu mühüm tədbirdə fəal iştirak edəcəyinə əminliyini bildirdi.
Bütövlükdə, Prezident İlham Əliyevin Bişkekdəki çıxışı, Türk Dövlətləri Təşkilatının güclənməsi və Azərbaycan ilə digər Türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın daha da möhkəmlənməsi baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu, həmçinin, regionda sabitlik və inkişafın təmin olunmasında mühüm addım kimi qiymətləndirilə bilər. Azərbaycanın bu təşkilatdakı aktiv rolu, onun liderliyini və Türk dünyasına verdiyi önəmi bir daha gözlər önünə sərdi.
Elçin Mehralıyev,
Xocalı rayon ziyalısı